Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem jest podręcznikiem adresowanym do specjalistów pracujących z dziećmi z ASD już od 12 miesiąca życia. Książka w przejrzysty i szczegółowy sposób przedstawia założenia metody. Prezentuje ponadto unikalne narzędzia modelu: kartę obserwacyjną do oceny rozwoju dziecka oraz system oceny zgodności pracy terapeuty z wytycznymi modelu. Wyjątkowość przedstawionej w niej metody polega przede wszystkim na jej wysokiej efektywności – udowodnionej empirycznie i opisanej w licznych publikacjach naukowych.
Autorzy Sally J. Rogers, Geraldine Dawson
ISBN 978-83-930979-3-7
Liczba stronic 334
Tytuł oryginału Early Start Denver Model for Young Children with Autism
Format 175 x 250 mm
O Autorkach
Early Start Denver Model został opracowany przez światowych ekspertów w dziedzinie autyzmu – psychologów dr Sally J. Rogers i dr Geraldine Dawson:
Dr Sally Rogers jest profesorem psychiatrii w Instytucie MIND na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis. Jako psycholog rozwojowy, zajmuje się działalnością kliniczną i badawczą dotyczącą autyzmu na polu międzynarodowym. Zaangażowana jest między innymi w jeden z dziesięciu projektów sieci Autism Centers of Excellence – fundowany przez National Institutes of Health oraz National Institute of Child Health and Human Development projekt dotyczący odbywającego się w wielu ośrodkach randomizowanego badania kontrolnego terapii autyzmu u niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym. Dr Rogers jest członkiem kolegium redakcyjnego licznych czasopism naukowych, takich jak: „Autism Research”, „The Journal of Autism and Developmental Disorders”, czy „Infants and Young Children”.
Dr Geraldine Dawson jest dyrektorem ds. badań w Autism Speaks, profesorem naukowym psychiatrii na Uniwersytecie w Karolinie Północnej w Chapel Hill, posiada tytuł Professor Emeritus na Uniwersytecie w Waszyngtonie, jest adiunktem psychiatrii na Uniwersytecie Columbia. Jej badania i publikacje koncentrują się na wczesnym wykrywaniu i terapii autyzmu, wczesnych wzorcach dysfunkcji neurologicznych (elektrofizjologia), a także, od niedawna, na opracowaniu endofenotypów w genetycznych badaniach autyzmu. Była dyrektorem-założycielem największego w północno-zachodnim rejonie USA multidyscyplinarnego programu klinicznego w Autism Center na Uniwersytecie w Waszyngtonie. Dr Dawson występowała również w senacie Stanów Zjednoczonych Ameryki w imieniu osób z autyzmem.
Spis treści
O Autorkach vii
Podziękowania ix
Wstęp xi
Przedmowa do wydania polskiego xv
Rozdział 1 Współczesne rozumienie procesów uczenia się niemowląt oraz autyzmu 1
Jak uczą się niemowlęta 2
Jak rozwój mózgu stymuluje nabieranie umiejętności społeczno-komunikacyjnych 4
Jak autyzm wpływa na mózg i na procesy uczenia się 8
Zmiany w mózgu we wczesnym dzieciństwie i w późniejszym okresie 12
Rola wczesnej interwencji w kształtowaniu wczesnego rozwoju mózgu i w rokowaniach w autyzmie 13
Rozdział 2 Omówienie Early Start Denver Model 15
Podstawy ESDM 15
Planowanie terapii 18
Procedury terapeutyczne w ESDM 21
Udowodniona skuteczność 30
Podobieństwa i różnice między ESDM a innymi modelami interwencji dla małych dzieci z autyzmem 34
Podsumowanie 35
Rozdział 3 Early Start Denver Model w praktyce 37
Umiejscowienie zajęć terapeutycznych 37
Dla kogo jest ESDM? 38
Kto stosuje ESDM? 39
Postępowanie w ESDM 40
Korzystanie z uniwersalnego modelu w prowadzeniu interwencji terapeutycznej 41
Interdyscyplinarny zespół terapeutów 43
Partnerstwo z rodzinami 53
Wychodzenie z interwencji ESDM 59
Podsumowanie 60
Rozdział 4 Opracowanie krótkoterminowych celów terapeutycznych 63
Ocena przy użyciu karty obserwacyjnej ESDM 63
Konstruowanie celów terapeutycznych 73
Równoważenie celów w poszczególnych sferach 74
Ile celów? 74
Wybór umiejętności 74
Składowe celu 76
Zapisywanie celów funkcjonalnych 81
12-tygodniowe cele terapeutyczne Isaaka 83
Podsumowanie 86
Rozdział 5 Definiowanie dziennych celów
terapeutycznych i rejestrowanie postępów 87
Rozpisywanie kroków dla każdego celu terapeutycznego 87
Rejestrowanie postępów 94
Podsumowanie 102
Aneks 5.1 Cele i kroki terapeutyczne Isaaka 105
Rozdział 6 Opracowanie planów terapii i struktura nauczania 111
Jak stać się partnerem w zabawie 112
Zabawy wspólnej aktywności: ramy dla nauczania 118
Zarządzanie zachowaniami trudnymi 130
Organizowanie i planowanie zajęć terapeutycznych 133
Kiedy dzieci nie robią postępów: drzewo decyzyjne 138
Podsumowanie 143
Rozdział 7 Rozwijanie umiejętności naśladowania i zabawy 145
Uczenie naśladowania 145
Nauczanie umiejętności zabawy 155
Podsumowanie 162
Rozdział 8 Rozwijanie komunikacji niewerbalnej 163
Koordynacja uwagi u podstaw komunikacji 164
Rozwijanie używania i rozumienia gestów naturalnych 165
Uczenie używania gestów konwencjonalnych 169
Podsumowanie 176
Rozdział 9 Rozwijanie komunikacji werbalnej 177
Stymulowanie rozwoju mowy 178
Mowa bierna (rozumienie) 190
Podsumowanie 192
Rozdział 10 Wykorzystanie Early Start Denver Model w kontekście grupowym 193
Charakterystyczne objawy autyzmu wobec organizacji pracy w grupie 194
Organizacja przestrzeni fizycznej 195
Planowanie codziennych zajęć i aktywności 198
Organizacja zajęć w grupie 201
Planowanie harmonogramu terapeutów i komunikacja w zespole 202
Prowadzenie małej i dużej grupy 204
Zarządzanie zachowaniem w grupie 207
Przejścia między aktywnościami i plany indywidualne 208
Program nauczania relacji z rówieśnikami i samoobsługi 212
Przejście do przedszkola 216
Podsumowanie 217
Aneks A Karta obserwacyjna i opis pozycji karty Early Start Denver Model 220
Wstęp 220
Stosowanie 221
Ocena 222
Przekształcenie pozycji testowych w cele terapeutyczne 223
Potrzebne pomoce 223
Karta obserwacyjna Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem 225
Early Start Denver Model – opis pozycji karty 244
Aneks B System oceny zgodności wdrażania terapii z wytycznymi modelu Early Start Denver Model – stosowanie i kodowanie 275
Procedura kodowania zgodności wdrażania terapii 275
Early Start Denver Model 277
Arkusz kodowania zgodności wdrażania terapii z wytycznymi Early Start Denver Model 290
Bibliografia 293
Indeks 303
